Klein kruiskruid

Klein kruiskruid
Senecio vulgaris
Composietenfamilie
---------------------------------------------------------------
Het geslacht kruiskruid, Senecio, is het grootste geslacht in het plantenrijk en omvat 2000 soorten. Klein kruiskruid is een zeer algemeen voorkomende soort die weinig eisen stelt aan zijn omgeving en genoegen neemt met weinig grond om in te wortelen.
Daarom is het te vinden tussen tegels en in voegen van muren, maar ook langs wegen en in tuinen. Klein kruiskruid kan zelfs tegen strooizout en tegen lood uit benzine.
Omdat klein kruiskruid het hele jaar kan bloeien, kan het verschillende generaties per jaar voortbrengen.
De onderste bladeren zijn naar de stengel toe versmald waardoor het lijkt of deze gesteeld zijn.
De verscheidenheid aan voorkomen heeft, evenals de hoogte, te maken met de verschillen in voedselrijkdom van de grond waarin hij staat.
De bloeiwijzen, de hoofdjes, bestaan uit een vergroeid komvormige omwindsel waarin de gele buisvormige bloempjes zijn samengedrukt. Het lijkt alsof een bos bloemen in een te nauwe vaas is geperst. De groene omwindselblaadjes hebben een zwarte top, waardoor klein kruiskruid van andere kruiskruidsoorten te onderscheiden is. Zie foto 3.

Klein kruiskruid bevat evenals andere soorten van het geslacht Senecio verschillende bruikbare stoffen. Van de gedroogde bladeren wordt thee getrokken waarvan men zegt dat het werkt tegen menstruatiepijn. Het is aan te raden om de van de plant gemaakte middelen alleen op doktersvoorschrift te gebruiken, omdat er ook de stof pyrrolizidine alkaloïde in voorkomt, dat bij overmatig gebruik veel schade aan de organen kan opleveren.
Klein kruiskruid wordt door veel insecten bezocht. Honingbijen zoeken er stuifmeel en nectar.

De wetenschappelijke naam ‘Senecio’ komt van het Latijnse woord ‘senex’ dat grijsaard betekent. Uitgebloeide planten worden namelijk gekenmerkt door de aanwezigheid van een overvloedige hoeveelheid grijs vruchtpluis Zie foto 2.
In Duitsland heet het geslacht 'Greiskraut' dat letterlijk vertaald 'grijsaardkruid' betekent.
Vulgaris’ betekent gewoon of algemeen en duidt dus op het feit dat klein kruiskruid zeer veel voorkomt.

Bloem De gele hoofdjes bestaan meestal alleen uit buisbloemen.
Hoogte 5 tot 50 cm.
Bloeitijd Januari – december.
Blad Meestal tot de helft ingesneden met een spitse top en een getande of gelobde rand. Geen bladsteel; de bladstand is verspreid.
Stengel Rond, rechtopstaand, glad of behaard.
Vruchten De kleine zaadjes worden met behulp van het vruchtpluis door de wind verspreid. Zie foto 2.
Overig Eenjarig.
Standplaats Op open vochtige tot droge, omgewerkte grond.
In Breda Zeer algemeen voorkomend, dus ook talrijk en wijd verspreid in Breda.
Vergelijk Het boskruiskruid (Senecio sylvaticus) en het kleverig kruiskruid (Senecio viscosus) lijken sterk op klein kruiskruid, maar de omwindselblaadjes missen de zwarte top. 

 

 

Een samenwerking van IVN Mark&Donge en KNNV Breda